Procés evolutiu

El normànic ha evolucionat fictíciament del llatí de la següent manera:
Llatí Normànic Exemple
AE/AI È caelu>cèl
AR(+consonant) AU arbore>albre>auvre
-ATA -A/Â amata>amada>amaa>amâ
AU Ò auru>òr
BĬL VUL credibile>creïb'l>creïvl>crehîvul
-BR- -VR- libru>livru>livr>livre
-BŬL- -VL- tabula>tavula>tavla
-CE (exc. -ICE) audace>audaci>audaç
-CĔRE -ZEIR producere>produzeri>produzeir
CH C/QU chimera>quimèra
(vocal+)CIA IÇA pharmacia>farmacia>farmaiça
CL- GL-/CL- clave>clav>glaf  /  claru>clar
CŎR/CĔR R Sicore>Sicre>Sire>Sèr
-CT -D nocte>noct>nod
-CT- +A/O/U -GT- actore>agtor
-CT- +E/I -Ţ- contractione>contracceon>contracson>contraţon
-CŬL -COV articulu>articul>articol>articov
-CŬL- -CR(I)- auricula>orec'la>oreclia>orêcria>orecra
-ĒA -EXA idea>ideia>ideja>idexa
-EARE (verbs) -EXÈR *passeare>passeiari>passejair>passegèr>passexèr
-EU -IV europeu>europiv
EX(+consonant) ES explicare>explicari>etspligair>espliguèr
-GN -IN pugnu>pugn>puin
GN NN signale>segnal>sennal
GŎR/GŬR R nigru>nir>nèr
GUA GOA (wante>)guant>goante
-GŬL GOV angulu>angolu>angov
-GŬL- GR(I) tegula>teg'la>teglia>têgria>tegra
-ICE -IS actrice>actrici>actridsi>agtris
-ICA/-ICU IG(A) physica>fisica>fîsiga
ITĬA ÈIÇA iustitia>justicia>justiiça>justèiça
-IUM -EJ principium>principi>prencipej
L(+consonant) U altu>aud
LI(+vocal) Y/LI familia>famiya  /  aliare>aliari>aliair>alièr
LL Y/LL capillu>cabellu>caveyu>cavèy  /  illegale>illegal
MB M gamba>gama
ND N mandare>mandari>manair>manèr
NN NN/DN canna>canna  /  innatu>idnad
PĔR VR pepere>pepre>pebr>pevre
PH F pharmacia>farmacia>farmaiça
PL- BL-/PL- plus>plus  /  plovere>plover>blover
PT BT optimu>optim>ôbtim
PUL VL populu>pop'l>povle
QUA COA quadratu>quadrad>coadrad
SCE/SCI XE/XI pisce>pix>pex
SCŬL SCR misculare>misclari>mesclair>mescrèr
-SIONE -SON comissione>comission>comisson
SR Ŕ Israel>Ir'rael>Iŕael
-T -D moltu>moud>mòd
TĔ(+vocal) platea>platsia>plaiça
TH T cathedral>catedral
-TĬA (exc. -itĭa) -IÇA gratia>gracia>graiça
TĬC/DĬC RG/RJ formaticu>fromat'c>fromarge
-TIONE -IÇON informatione>informacion>informaiçon
-TIU CEJ silentiu>silenceu>silencej
TŬC/DŬC G/J manducare>mandcari>manjair>mangèr
TŬL IG vetulu>vet'l>vec'l>vegl>vèig
-UA/-UU -UVA/-UF perpetua>perpêtuva  /  perpetuu>perpetuv>perpêtuf
-V -F clave>glav>glaf
-X- Ţ axiu>atseu>aţej
Y I physicu>fisix>fîsig
Cons.+Cons. final +E diurnu>djorn>jorne